Na ogół pomarańczowa i okrągła, urocza przedstawicielka licznej rodzinki dyniowatych. Niezastąpiona w halloweenową noc – bawi i straszy wszystkie dzieciaki. Jest jednym z największych warzyw na świecie uprawianym niemal na każdym kontynencie. Największa wyhodowana olbrzymka ważyła ponad 800 kg dzięki czemu trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa. Jej jadalne kwiaty kwitną latem, a jesienią daje nam nieograniczone pole do popisów kulinarnych. Zatem nie przegapmy sezonu i zaprośmy ją do naszych domów na dłużej. Róbmy lampiony i pieczmy ciasta!
Panie i Panowie powitajmy Pannę Pumpkin!
DynioZdrowie
Dynia jest doskonałym źródłem kwasu foliowego i potasu, więc idealnie nadaje się dla kobiet w ciąży (pomaga też przy zwalczaniu porannych nudności). Zawiera mnóstwo beta-karotenu, który w organizmie przekształca się w witaminę A. Ta z kolei wzmacnia wzrok, zapobiega krzywicy u dzieci, chroni przed nowotworami. Wraz z witaminą E zwalcza wolne rodniki. Im kolor miąższu intensywniejszy, tym więcej w nim witamin. Dynia jest niskokaloryczna, lekkostrawna i bogata w białko. Dostarcza organizmowi błonnik i przyspiesza przemianę materii. Dzięki zawartości celulozy może być niezwykle pomocna w odchudzaniu. Dynia jest zalecana przy odzyskiwaniu sił po ciężkiej chorobie
Drogocenne pestki dyni mają ogromną zawartość organicznego, łatwo przyswajalnego cynku niezbędnego naszemu organizmowi. Są tez doskonałym źródłem magnezu.
Olej z pestek dyni dzięki tłoczeniu na zimno zachowuje wszystkie wartości odżywcze. Ma wysoką zawartość witamin, minerałów i fitosteroli – substancji obniżających poziom cholesterolu. Może być stosowany także jako kosmetyk. Ma właściwości natłuszczające i wygładzające, działa oczyszczająco. Dodany do olejku do masażu pomoże w walce z rozstępami.
DynioSmak
Dynia jest przede wszystkim bardzo smakowita. Jest też szalenie uniwersalna i ma wszechstronne zastosowanie w kuchni. Możliwości mamy mnóstwo, a granicą jest tylko nasza kulinarną fantazją.
Zimowe odmiany można przechowywać w chłodnym miejscu do kilku miesięcy, a obraną i pokrojoną dynię możemy zamrozić. Ugotowana, usmażona lub upieczona i dobrze doprawiona nabiera właściwego smaku.
Miąższ dyni upieczonej w piekarniku, połączony i zblendowany z prażonymi orzeszkami pini, parmezanem i doprawiony gałką muszkatołową jest po prostu pyszny. Dyniowe pesto będzie nieocenione do włoskich past. Gnocchi di zucca, czyli włoskie kopytka, smakują wyśmienicie podane tylko z klarowanym masłem, szałwią i płatkami parmezanu. Mogą też stanowić dodatek do gulaszu. Podobnie będzie z malutkimi ravioli faszerowanymi dynią. Dynia sprawdza się też jako nadzienie w popularnej włoskiej lasagne al forno. W towarzystwie ricotty stanowi świetną potrawę dla wegetarian. Risotto z dynią i szafranem na bulionie i białym winie to propozycja dla miłośników ryżu. Usmażoną w kawałkach dynię możemy wykorzystywać do dań jednogarnkowych takich jak casserole, curry, tagine z dodatkiem ryb, mięs lub grzybów. Nadaje się też jako dodatek do zapiekanek ryżowych, makaronowych, ziemniaczanych. Quiche na kruchym cieście z ricottą, pieczoną dynią i włoską szynką podawany na ciepło lub na zimno sprawdzi się, gdy zaprosimy rodzinę lub przyjaciół. Domowy chleb razowy z dodatkiem dyni i pestek jest pożywny i zdrowy, a upieczony samodzielnie da nam dużo bezcennej satysfakcji.
Dynia jest wprost idealna do wszelkiego rodzaju zup. Dobrze łączy się z czerwoną soczewicą, marchewką, pomidorami. Można ją podawać z dodatkiem ziemniaków czy kluseczek. Jesienna wersja minestrone z dynią i makaronem lub grzankami jest sycąca i może stanowić samodzielne danie obiadowe. Ciekawym połączeniem jest zupa krem z dynią, soczewicą, suszonymi pomidorami i chili, a dodatek mleka kokosowego, curry i imbiru sprawia, że zyska orientalny smak.
Dynia sprawdza się przy wypiekach słodkich i wytrawnych. Rozpoznawana na całym świecie tarta dyniowa, czyli tradycyjny amerykański Pumpkin Pie, jest pieczony w listopadzie na halloween i Święto Dziękczynienia. Muffiny z dynią, bakaliami i płatkami owsianymi zawsze się udają, a dyniowe kruche ciasteczka z białą czekoladą będą dobrą słodką przekąską w ciągu dnia. Wilgotne ciasto dyniowo-marchewkowe z orzechami przypadnie do gustu małym i dużym smakoszom. Racuchy i placki z dynią, jabłkiem, rodzynkami to rozwiązanie na szybki podwieczorek.
Dynia świetnie nadaje się na przetwory. Od tej marynowanej w occie lub syropie przez chutney z dyni, jabłek i marchwi po korzenny dżem z dodatkiem cynamonu i kardamonu. Delikatny mus dyniowo-jabłkowy doskonale nadaje się do naleśników z białym serkiem, obficie posypanych cukrem pudrem. Podane na śniadanie francuskie brioche z konfiturą dyniowo-pomarańczową będą miłą odmianą dla bułki z dżemem truskawkowym, a suszone i prażone pestki dyni możemy dodawać do wypieków i sałatek lub po prostu je chrupać.
DynioZabawa
Pamiętajmy, że dynia jest nieodłącznym symbolem Halloween. Dyniowe lampiony nie należą co prawda do Polskiej tradycji, ale ich przygotowywanie może być świetnym pretekstem do wspólnej zabawy. Ozdobne i oryginalne będą zdobiły nasze domy i ogrody, ciesząc wszystkich domowników.
Dynia pieczona z rozmarynem
na przekąskę… do grzanek z białym serem
Składniki:
› 500 g dyni
› olej z pestek winogron
› gałązki świeżego rozmarynu
› gruba sól morska
› prażone pestki dyni ( opcjonalnie)
Przygotowanie:
Piekarnik rozgrzewamy do 200 C.
Dynię oczyszczamy, kroimy w ok. 2 cm grubości plastry, układamy je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, smarujemy oliwą, lekko solimy i posypujemy rozmarynem. Pieczemy do miękkości (ok. 20 min).
Zgrillowane kromki pieczywa skrapiamy olejem z pestek dyni, układamy ser (może być ricotta), następnie kładziemy plastry dyni. Można posypać prażonymi pestkami dyni i rukolą, najlepiej smakują na ciepło.
Babeczki dyniowe z białą czekoladą i mascarpone
na drugie śniadanie… z kubkiem cafe latte lub kakao
Składniki na 12 szt.:
› 2 szklanki mąki pszennej
› 1 szklanka purée z pieczonej dyni
› 3⁄4 szklanki płatków owsianych
› 3⁄4 szklanki cukru trzcinowego
› 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia
› 3⁄4 szklanki oliwy
› 3⁄4 szklanki jogurtu naturalnego greckiego
› kilka kropli zapachu śmietankowego
› 50 g białej czekolady połamanej na kawałeczki
Do Dekoracji:
› 500 g serka mascarpone
› 50 g cukru pudru
› cukier trzcinowy i/lub cynamon do posypania (opcjonalnie)
Zupa krem z dyni
na przekąskę… do grzanek z białym serem
Składniki:
› 500 g dyni
› olej z pestek winogron
› gałązki świeżego rozmarynu
› gruba sól morska
› prażone pestki dyni ( opcjonalnie)
Przygotowanie:
Formę do muffinów wyłożyć papilotkami. W dużej misce dokładnie wymieszać suche składniki, a następnie połączyć je z mokrymi. Dodać czekoladę i szybko wymieszać całość. Ostrożnie przekładać do foremek i wstawić do nagrzanego piekarnika. Piec 25-30 min w 170 ̊C. Po wystudzeniu na każdą babeczkę nałożyć porcję serka wymieszanego z cukrem pudrem (najlepiej użyć rękawa do kremów). na koniec dekorować cukrem lub cynamonem.
Ciasto dyniowe z daktylami, miodem
i cynamonem
na podwieczorek… najlepiej smakuje ze świeżym masłem i syropem klonowym
Składniki:
› 2 szklanki mąki pszennej z pełnego przemiału › 3⁄4 szklanka cukru trzcinowego
› 3⁄4 szklanki oleju z pestek dyni
› 1⁄2 szklanki miodu wielokwiatowego
› 1 szklanka drobno startej dyni
› 80 g pokrojonych daktyli
› 2 jajka
› po 1 płaskiej łyżeczce proszku do pieczenia, sody, soli
› po 1 płaskiej łyżeczce cynamonu, imbiru
Przygotowanie:
Jajka ubijamy z cukrem na wysokich obrotach miksera, powoli dolewając olej. Do masy dodajemy startą dynię, daktyle i miód. całość łączymy z mąką wymieszaną z solą, sodą, proszkiem i przyprawami. Przekładamy do formy wyłożonej papierem do pieczenia. Pieczemy w piekarniku nagrzanym do 150 C około godziny. Wystudzone ciasto posypujemy cukrem pudrem.
Dorota Sulich-Długosz