28 lutego w Muzeum Narodowym w Warszawie swój finał będzie miał niezwykły muzealno-edukacyjny eksperyment, którego patronem medialnym jest Kikimora Magazyn. W głównej przestrzeni ekspozycyjnej zostanie zainaugurowana wystawa, od początku do końca przygotowana przez dzieci.
Sześćdziesięcioro dziewięcioro kuratorów w wieku od 6 do 14 lat, przez ponad pół roku poznawało jedną z największych instytucji kultury w Polsce i pracowało nad sześcioma niepowtarzalnymi ekspozycjami. Dzieci przygotowały scenariusze i dokonały wyboru blisko 300 eksponatów na wystawę, a także opracowały koncepcję multimediów i scenografię ekspozycji, zaprojektowały druki edukacyjne, nagrały audioprzewodniki i przygotowały podpisy do dzieł. Pomysłodawczynią projektu „W Muzeum wszystko wolno” jest dyrektor MNW, Agnieszka Morawińska. Wystawę, przeznaczoną dla szerokiej publiczności, będzie można oglądać do 8 maja.
Na wystawie w MNW, podzielonej na sześć samodzielnych tematów – „Las”, „Taniec Minotaura”, „Pokój strachów”, „Gra w bohatera”, „Skarbiec” i „Zmiany” – prezentowane są dzieła ze wszystkich kolekcji muzealnych: obiekty sztuki starożytnej i orientalnej, rzemiosło artystyczne, rzeźby dawne i współczesne, fotografie, rysunki i grafiki, monety i medale, ubiory oraz obrazy pochodzące z różnych epok. Wiele z tych dzieł nigdy nie było pokazywanych publiczności. Dzieci mówią, że „odnalazły i uwolniły je z muzealnych magazynów”.
Wybór tematów wystaw i eksponatów może być zaskakujący. Zestawienia prac pochodzących z różnych epok i kręgów kulturowych ilustrują dziecięce zainteresowania, gusty i funkcje, jakie przypisują one idealnym pokazom muzealnym. Na wystawie zobaczymy wiele tajemniczych przedmiotów oraz zaszyfrowane informacje i zadania.
– Dzieci pragną, aby wizyta w muzeum była przygodą, dostarczała wrażeń i wymagała zaangażowania. Poprzez wybór dzieł, sposób ich eksponowania i interaktywność uzyskaną dzięki obecności multimediów, chcą nie tylko opowiedzieć historie, ale przede wszystkim wywołać emocje, „zarazić uczuciami” i wciągnąć do muzealnej gry. Gry, która nie pozwoli na bierność, zaangażuje umysł i zmysły, wywoła przeżycia – o projekcie mówi jego pomysłodawczyni, dyrektor Agnieszka Morawińska. – Zależało nam na tym, aby to naprawdę dzieci wymyśliły wystawę, a nie były podprowadzane pod pewne tematy czy rozwiązania. Mam wrażenie, że to się udało – dodaje dyrektor.
Na kolejnych etapach przygotowywania wystawy młodzi kuratorzy spotykali się z całym zespołem muzeum. Kustosze i konserwatorzy dzielili się wiedzą o wybranych przez dzieci obiektach. Zespół Działu Edukacji MNW koordynował cotygodniowe spotkania i czuwał nad harmonogramem prac, Działy Komunikacji oraz Marketingu służyły wiedzą i doświadczeniem przy planowaniu kampanii promocyjnej, konferencji prasowej i wernisażu. Dział Wydawnictw wspierał dziecięcych kuratorów w opracowywaniu tekstów towarzyszących wystawie, podpisów, a także druków edukacyjnych i ulotek. Działy Organizacji Wystaw, IT i Multimediów oraz Administracji i Inwestycji pomogły w przygotowaniu projektu oraz, co najważniejsze, zbudowały wystawę. Wystawę stworzoną przez dzieci dla wszystkich!
Muzeum ponadto przygotowało liczne wydarzenia edukacyjne, które zainicjowały dzieci: wykłady, spotkania i oprowadzania. Ukaże się również książka, będąca podsumowaniem projektu i ukazująca cały proces powstawania wystawy.
Więcej informacji o programie wydarzeń towarzyszących: www.mnw.art.pl w zakładce Edukacja.
Kuratorzy:
wystawa „Las“
Zuzanna Budzyńska (10 lat), Masza Ćwieluch (8 lat), Nela Łysakowska (10 lat), Milena Nyka (9 lat), Jakub Nowakowski (9 lat), Helena Pietkiewicz (9 lat), Łucja Pstrągowska (8 lat), Kosma Rogiński (12 lat), Maria Romeyko-Hurko (8 lat), Zofia Sękowska (8 lat), Marcel Szabłowski (12 lat)
„W żadnym muzeum nie widzieliśmy jeszcze wystawy o lesie. Dlatego przygotowaliśmy ją sami.”
Tematem ekspozycji jest świat zwierząt. Dzieci z tej grupy szukały odpowiedzi na pytania, co łączy, a co dzieli ludzi i zwierzęta. Oswojenie, przyjaźń, hodowla, przypisywanie cech boskich to tylko niektóre zagadnienia przedstawione na wystawie. Egipskie mumie zwierząt, indyjskie posągi bóstw o zwierzęcych głowach, syreny i harpie malowane przez Jacka Malczewskiego – to wszystko dzieci zestawiły z porcelanowymi figurkami z Miśni i z Kopenhagi oraz z pracami Olgi Boznańskiej i Leona Wyczółkowskiego oraz przykładami sztuki XX wieku, jak rzeźba Jeż Tadeusza Siekluckiego wykonana z cementu i gwoździ.
opiekun grupy: Katarzyna Szumlas
wystawa „Taniec Minotaura“
Jan Budzyński (8 lat), Witold Frankiewicz (12 lat), Aleksandra Gorzkowska (9 lat), Blanka Klekot (9 lat), Alicja Kowalska (10 lat), Nela Łukaszewicz (9 lat), Miłosz Majka (6 lat), Franciszek Mazek (8 lat), Krystyna Marta Prochowicz (7 lat), Aniela Steppa (11 lat), Julia Stykowska (8 lat)
„Chcieliśmy, żeby była tajemnicza, tak jak fantastyczny świat mitologii greckiej. I wtedy pojawił się pomysł na labirynt tańczącego Minotaura. Wędrując ścieżkami labiryntu i uciekając przed groźną bestią, spotkacie m.in. mumię barana w złoconym opakowaniu i samotnego pluszowego misia uwięzionego w klatce z pleksi.”
Scenografia wystawy nawiązuje do labiryntu. Aby odnaleźć eksponaty, należy przebyć drogę wśród krętych korytarzy i ślepych pomieszczeń. Przewodnikami są zwierzęta ukazywane w sztuce starożytnej i w dziełach z XX i XXI wieku. Wśród eksponatów zobaczymy m.in. mumię barana w pozłacanym kartonażu, reliefową ozdobę w kształcie głowy byka (protomę) powstałą ponad trzy tysiące lat temu, ceramiczne talerze z przedstawieniami zwierząt wykonane przez Pabla Picassa, rzeźby zwierząt ze szkoły zakopiańskiej czy instalację Bombowniczka (kobieta z głową świni) Anny Baumgart. Mitologiczną historię o królu Minosie, Minotaurze, Tezeuszu i Ariadnie opowie film. Plany filmowe to nieznane publiczności przestrzenie muzeum (strych, piwnice i pracownie techniczne). Dzieci wcielą się w kluczowe postacie oraz antyczny chór komentujący historię potwora uwięzionego przez króla Minosa.
opiekun grupy: Katarzyna Ampt
wystawa „Pokój strachów“
Stanisław Baumiller (9 lat), Łucja Bończa Tomaszewska (11 lat), Adam Czapelski (10 lat), Mikołaj Dąbrowski (8 lat), Urszula Gołębiowska (11 lat), Alicja Kordasiewicz (7 lat), Antoni Labuda (9 lat), Alicja Pałtynowicz (7 lat), Natalia Strąk (12 lat), Stefan Struss (9 lat), Zofia Struss (11 lat), Ignacy Taras (9 lat)
„Po wizycie w magazynach malarstwa współczesnego i poznaniu obrazu Zdzisława Beksińskiego, który przedstawia „Zgnilaka”, zaczęliśmy szukać strasznych zabytków również w innych miejscach. O dziwo okazało się, że w muzeum ich nie brakuje.”
Celem dziecięcych kuratorów przygotowujących tę ekspozycję było przestraszenie zwiedzających. Dzieci wybrały mroczne i niepokojące dzieła m.in. Jana Matejki, Jacka i Rafała Malczewskich, Adama Chmielowskiego, Bolesława Biegasa, Zdzisława Beksińskiego czy Jerzego Dudy-Gracza. Na wystawie zobaczymy sceny wywoływania duchów, opustoszałe cmentarze, czaszki, grobowce oraz tajemnicze krajobrazy ze zjawami i krążącymi sępami. Głównym bohaterem w tej sali jest szalony kolekcjoner, a na ekspozycji pojawią się stare meble sugerujące, że znajdujemy się w jego pokoju. Nastrój grozy budować będzie dodatkowo interaktywna projekcja ożywiająca wybrane elementy obrazów oraz straszne dźwięki.
opiekun grupy: Maciej Marciniak
wystawa „Skarbiec”
Feliks Baksik (6 lat), Nel Bauer (12 lat), Maja Dąbrowska (7 lat), Lena Gołębiowska (8 lat), Natalia Grabowska (8 lat), Kalina Labuda (7 lat), Melania Piekarzewska (9 lat), Dorota Pysiewicz (12 lat), Milan Szabłowski (9 lat), Anastazja Tichy (11 lat), Stanisław Wróblewski (8 lat)
„Co jest prawdziwym, bezcennym skarbem dla każdego z nas? Nad tymi pytaniami głowiliśmy się przez pewien czas. Wybieranie skarbów nie było łatwe, bo każdy miał inne pomysły. (…) Chcieliśmy wystawić takie dzieła, które na co dzień ukryte są przed ludzkim wzrokiem.”
Dzieci porównały muzeum do skarbca. W muzealnych magazynach odnalazły ponad 50 wyjątkowych przedmiotów, które chciały pokazać. Wejścia do skarbca pilnują lwica i smok, wewnątrz można podziwiać eksponaty mieniące się blaskiem srebra, złota i kamieni szlachetnych. Przedmioty te pochodzą z najróżniejszych zakątków świata – z Syrii, Egiptu, Dalekiego Wschodu. Wśród skarbów znajdują się figury bóstw związanych bogactwem i pomyślnością – jest mityczna gęś z Tajlandii czy chiński smok – władca skarbów. Wystawa to okazja do obejrzenia egipskiej maski mumii z Luwru, a także bogatych zbiorów biżuterii, w tym pierścieni i naszyjników, przywiezionych ponad sto lat temu z Egiptu przez księżnę Izabellę z Działyńskich Czartoryską, a także porcelanowego serwisu dla lalek i tabakierki w kształcie namiotu należącej do króla Augusta III. Wypowiedzi dzieci na temat skarbów, ich ukrywania i poszukiwania oraz tego, co jest prawdziwym, bezcennym, życiowym skarbem dopełniają wystawę.
opiekun grupy: Anna Kwiatkowska
wystawa „Gra w bohatera”
Urszula Borkowska (8 lat), Krzysztof Czub (7 lat), Mateusz Gąska (11 lat), Emilia Kowalska (7 lat), Milena Kudlička (14 lat), Krzysztof Mellin (9 lat), Hanna Niemyjska (9 lat), Laura Pietkiewicz (7 lat), Jan Przybora (10 lat), Stefan Rosales Rodriguez (8 lat), Franciszka Sutryk (13 lat), Marianna Wirkowska (10 lat)
„Pokaz zabytków wzbogaciliśmy o quiz – w centrum sali umieściliśmy dużą multimedialną krzyżówkę. Spróbujcie razem rozwiązać krzyżówkę, a poznacie hasło do naszej wystawy.”
Kto jest bohaterem dla dzieci w XXI wieku? Jakie cechy powinny charakteryzować te postacie? Wystawa grupy żółtej prezentuje 32 bohaterów wybranych wśród świętych, postaci mitologicznych i historycznych. Niezwykła odwaga, nietuzinkowy sposób postrzegania świata, waleczność, wytrwałość i niepowtarzalne dokonania – oto cechy, które dla dzieci były najważniejsze. W zestawieniu znaleźli się wielcy wodzowie, a także bohaterowie dnia codziennego – strażacy i harcerze. Dzieci zdecydowały się umieścić tu również antybohaterów: miss Polonię, która ukradła koronę i toreadora ukazanego w dziele Francisca de Goi. Dzieła prezentowane na wystawie to m.in. gobelin z przedstawieniem świętego Franciszka, chorągiew harcerek, telegram do Józefa Piłsudskiego, obrazy Jana Matejki i Henryka Stażewskiego oraz starożytne rzeźby i wazy panatenajskie.
W centrum sali znajduje się duża multimedialna krzyżówka, której rozwiązanie wyjawi główne hasło tej części wystawy.
opiekun grupy: Maria Wasińska-Stelmaszczyk
wystawa „Zmiany“
Ludwika Bończa Tomaszewska (8 lat), Barbara Dąbrowska (11 lat), Hanna Gburczyk (7 lat), Urszula Kordasiewicz (11 lat), Helena Kudlička (10 lat), Marcel Lewandowski (10 lat), Rafał Nowakowski (13 lat), Anna Salwin (6 lat), Stanisław Salwin (11 lat), Joanna Sikorska (9 lat), Zuzanna Starzyńska (14 lat), Ida Tolhuysen Krasnodębska (6 lat)
„Gdyby ktoś chciał sprawdzić, jak wyglądałby we francuskim fraku, na naszej wystawie może wejść na schodki stojące przy gablocie i zrobić przymiarkę. Japońskie kimono czy dwuczęściowa suknia z jedwabnej tafty, której obwód w talii to tylko 62 centymetry, również czekają na chętnych.”
Czy moda to cierpienie? Czy rycerze lubili kolorowe tkaniny? Jak ubierali się starożytni sportowcy? Czy szabla zawsze służyła do walki? Kim był polski Dior? Odpowiedzią na te pytania są eksponaty zgromadzone na wystawie. Na przykład starożytna rzeźba z charakterystyczną fryzurą tzw. gniazdem os, jak również projekty, zdjęcia i obrazy przedstawiające dawne stroje. Nie zabraknie oryginalnych sukni, bryczesów i koszul, a nawet kolekcji butów, począwszy od chińskich bucików – świadectwa okrutnej tradycji krępowania kobiecych stóp, poprzez osiemnasto- i dziewiętnastowieczne pantofle, skończywszy na słynnych kapciach własnoręcznie pomalowanych przez Henryka Stażewskiego i plastykowych sandałach z kolekcji Barbary Hoff z lat 80. ubiegłego stulecia. Dzieci zapraszają do wędrówki w czasie i przestrzeni, śledzenia zmieniających się form oraz funkcji męskiego i kobiecego stroju. A także do przymiarek elementów garderoby. Warto przekonać się, czy jest nam do twarzy w zielonym, haftowanym jedwabnymi nićmi fraku w stylu francuskim.
opiekun grupy: Wioletta Cicha
Pomysłodawczynią projektu jest Agnieszka Morawińska, Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie
Koordynacja projektu: Anna Knapek, Bożena Pysiewicz
Projekt ekspozycji: Matosek / Niezgoda
Z dumą patronujemy wydarzeniu i zapraszamy do Muzeum Narodowego już od 28 lutego.